رزمنده مجازی

خانواده دولت

کارمندان، گروه بزرگی از افراد جامعه هستند که خانواده بزرگ دولت را تشکیل می دهند. آنان در پی برطرف ساختن نیازهای مردم هستند و خود را خدمتگزار آنان می دانند. مردم نیز با امین دانستن ایشان، به آنان اعتماد دارند و در مسائل جاری مملکتی، از روش درست کارمندان تلاشگر پشتیبانی می کنند. به جاست در روز کارمند، در گرامی داشت تلاش خستگی ناپذیر آنان کوشا باشیم.

بازوان قدرت

کارمندان و کارگزاران دولت، بازوان قدرت آن به شمار می آیند. آنان در بازدهی و میزان توانایی دولت نقش اساسی دارند و پیشرفت جامعه در همه ابعاد آن، مرهون کوشش این گروه کوشا و امین است.

بالندگی علمی

کارگزاران و کارمندان هر کشور، نقشی اساسی در شکوفایی و پیشرفت آن کشور دارند. از این رو، شایسته است آنان همگام با توسعه روزافزون علمیِ جهان، به بالندگی و رشد علمی برسند و از ایستایی در کارهای خویش بپرهیزند. امام علی علیه السلام می فرماید: «کارها با آگاهی پیش می رود» و «عمل پاکیزه، هرگز بدون دانش صحیح، به دست نمی آید».

اصلاح امور مردم

فعالیت کارمندان و کارگزاران در صورتی ارزش می یابد و صاحبان آن زمانی می توانند به خود ببالند، که برای اصلاح امور مردم و خدمت به آنها تلاش کنند؛ چنان که امام علی علیه السلام می فرماید: «کارها به وسیله کارمندان، راست و درست می شود.» بنابراین، منظور از کارها، شاید همان قوانین و مقررات کامل اسلامی است که انجام آنها بر دوش کارگزاران و کارمندان نهاده شده است تا در راه رضایت آفریدگان گام بردارند.

امانت الهی

در اسلام منزلت های اجتماعی، امانتی الهی است که در اختیار کارمندان و کارگزاران قرار می گیرد و باید برای برطرف ساخن محرومیت ها از جامعه به کار گرفته شود. امام علی علیه السلام به یکی از کارگزاران خود چنین می فرماید: «کاری که به عهده توست، وسیله آب و نان نیست، بلکه امانتی است که بر گردنت نهاده اند». بنابراین، اگر کارمندان و کارگزاران نظام اسلامی با انگیزه های الهی و امانت داری و خدمت رسانی به مردم در جایگاه خود قرار گرفته اند، باید شکرگزار پروردگار باشند که می توانند خاطری را شاد کنند، غمی را بزدایند، بی پناهی را پناه دهند و مظلومی را یاور باشند و این گونه، زمینه رشد و تعالی خود را فراهم سازند. رسول خدا صلی الله علیه و آله در این باره می فرماید: «زمانی که خداوند برای بنده ای نیکی بخواهد، حاجت مردم را در دست او قرار می دهد».

ازاین رو، بر کارمندان و کارگزاران شریف نظام جمهوری اسلامی ایران است که جایگاه والای خود را بشناسند و برای رسیدن به اهداف بلند اسلام، گام بردارند.

قاطعیت و شجاعت

قاطعیت به همراه شجاعت، از ویژگی های اصلی کارمندان در حکومت اسلامی است. امام علی علیه السلام زمانی که کارگزار خود را در برابر توطئه های عمروعاص ناتوان دید، تصمیم گرفت با فرستادن مالک اشتر که فردی قاطع و شجاع بود، توطئه های آنان را در مصر خنثی کند. او در نامه ای خطاب به محمدبن ابی بکر، فرماندار معزول، دلیل برگزیدن مالک اشتر را، قاطعیت ایشان معرفی می کند و می فرماید: «فردی را فرماندار قرار دادم که در مورد ما خیرخواه و در خصوص دشمنانمان سخت گیر است».

توانایی انجام کاره

توانایی در انجام کارها، از ویژگی های کارمندان و کارگزاران حکومت اسلامی است. اگر کارمندی از نظر جسمی، فکری، علمی و تخصصی توانایی نداشته باشد، نمی تواند از عهده حل مسائل مردم برآید. امام صادق علیه السلام می فرماید: «سزاوار نیست مؤمن خود را ذلیل کند.» به ایشان گفته شد: مؤمن چگونه خود را خوارمی کند؟ فرمود:«خودرا در معرض کاری قرار می دهد که از عهده اش برنمی آید».

استفاده نکردن از بیت المال

بیت المال و بودجه مملکتی، در استقلال هر کشور نقش بسیار مؤثری ایفا می کند. از سویی، کمبود بودجه نیز، زمینه وابستگی به کشورهای دیگر را به وجود می آورد؛ در نتیجه، به پیکر و اساس نظام ضربه وارد می شود و مردم نیز به مشکلات فراوان اقتصادی دچار می شوند. کارمندان در حفظ بیت المال و اموال عمومی و دولتی نقش مهمی دارند و شایسته است تا آنجا که می توانند، از هدر رفتن آن جلوگیری کنند و از اموالی که در اختیارشان قرار گرفته، به درستی و در حد انجام وظایف خود بهره گیرند. رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرماید: «اگر فردی را در پستی بگماریم و او یک نخ یا بالاتر از آن را از ما پنهان کند، خائن است».

پرهیز از تشریفات

سادگی و پرهیز از تشریفات، شایسته هر فرد مسلمانی است. این امر در سیره پیشوایان ما جایگاه ویژه ای دارد و به آن سفارش بسیاری شده است. کارکنان و کارگزاران حکومت نیز در مقام کسانی که در اداره کشور سهیم هستند، باید از پیشوایان خویش الگو بگیرند، سادگی را پیشه خود سازند و از مسئولیت های حکومتی، نردبانی برای رسیدن به مال و آرزوهای دنیوی نسازند. هنگامی که امیرمؤمنان علی علیه السلام با گروهی از یارانش به منزل یکی از کارگزاران خود به نام علاء بن زیاد حارثی وارد شد، کاخ باشکوهی دید که با اتاق های زیبا، محیط گسترده ای را اشغال کرده بود. پس امام علی علیه السلام ، ضمن سرزنش او فرمود: «با این خانه وسیع، در دنیا چه می کنی، در حالی که در آخرت به آن نیازمندتری».

کم کاری

کم کاری، از آسیب های کارمندی به شمار می آید. سستی ورزیدن در انجام وظایف و بیهوده گذرانی وقت، عملی نادرست و غیراخلاقی است. این مسئله که در آموزه های اسلام نیز به شدت از آن نهی شده است، وظیفه خدمت رسانی کارمند را دچار مشکل می سازد و موجب تباهی حقوق دیگران می شود. امام علی علیه السلام در این زمینه می فرماید: «هر کس تن به سستی دهد، حقوق خود و دیگران را پایمال کند».

دوری از مردم

مسئولیت پذیری، اقتضا می کند افراد در هر پست و مقامی که باشند، خود را با مردم و جزئی از آنان بدانند و از دوری گزیدن از مردم به دلیل رسیدن به مقامی بالاتر، بپرهیزند.

رسول خدا صلی الله علیه و آله در این باره می فرماید: «هر کس متولّی کاری از امور مسلمانان شد، اگر خود را از نیاز و فقر مردم در پس پرده قرار دهد، خدا در روز قیامت نیاز و فقر او را برطرف نمی سازد.» حضرت علی علیه السلام نیز می فرماید: «قلب خویش را از مهر مردم و دوستی و لطف به آنان سرشار کن».

فروتنی

فروتنی، زیوری است که رفتار انسان ها را زینت می بخشد و نعمتی است که سربلندی و ارجمندی را به انسان ها هدیه می کند. بنابراین، شایسته است رفتار هر فرد مسلمانی به این زیور آراسته شود و آراستگی رفتار مدیران و کارکنان به زیور فروتنی، شایسته تر می نماید. خدای بزرگ هم در سفارش به این صفت نیکو، به پیامبرش که برجسته ترین انسان روی زمین است، دستور می دهد رفتارش را با زینت فروتنی بیاراید: «بالت را برای هر کس از مؤمنان که پیرو توست فرود آور و برای آنان فروتنی کن».

پرهیز از منّت گذاری

منت گذاشتن بر مردم در برابر کارها، جزو اخلاق ناپسند است و اعمال نیک آدمی را نیز از بین می برد. امام علی علیه السلام در منشور ارزشمند خود خطاب به مالک اشتر می فرماید: «مبادا هرگز با خدمت هایی که انجام دادی بر مردم منت گذاری...؛ زیرا منت نهادن، پاداش نیکوکاری را از میان می برد».

دو نیروی ارزشمند

تخصص و تعهد، دو نیروی ارزشمند برای خدمت رسانی هرچه بیشتر و بهتر به مردم است. درباره طالوت و جالوت در قرآن کریم آمده است که جنگی میان حق و باطل اتفاق افتاد و از پیامبر آن زمان خواسته شد رییس و فرماندهی برای لشکر تعیین کند. آن پیامبر از خداوند خواست فرماندهی معرفی کند. پروردگار حکیم، جوانی را برای فرماندهی لشکر برگزید. مردم اعتراض کردند که او جوان است و مناسب فرماندهی و ریاست نیست. آن پیامبر از سوی خداوند به مردم اعلام کرد: این جوان دو صفت دارد؛ تخصص و تعهد.